BÖLÜM 2: BASAMAK DEĞERLERİ
Bir rakamın içinde bulunduğu sayıya kattığı değere basamak değeri denir.
6412 sayısındaki rakamların basamak değerlerini bulalım.
6412 = 6000 + 400 + 10 + 2
Bu eşitlikten yararlanarak basamak değerlerini bulabiliriz.
- Binler basamağındaki 6’nın bu sayıya katkısı 6000’dir. Verilen sayıda bu rakam olmasaydı, değeri şu ankinden 6000 eksik olacaktı. Bu nedenle, binler basamağındaki 6’nın basamak değeri 6000’dir.
- Yüzler basamağındaki 4’ün basamak değeri 400'dür.
- Onlar basamağındaki 1’in basamak değeri 10'dur.
- Birler basamağındaki 2’nin basamak değeri 2’dir.
Bir rakamın basamak değerini iki şey belirler:
- Bu rakamın sayı değeri ve
- Bulunduğu basamak.
77 777 sayısındaki rakamların basamak değerlerini bulalım.
77 777 sayısında beş tane 7 rakamı bulunmaktadır. Fakat bu rakamlar farklı basamaklarda oldukları için basamak değerleri de farklıdır.
- On binler basamağındaki 7’nin basamak değeri 70 000,
- Binler basamağındaki 7’nin basamak değeri 7000,
- Yüzler basamağındaki 7’nin basamak değeri 700,
- Onlar basamağındaki 7’nin basamak değeri 70 ve
- Birler basamağındaki 7’nin basamak değeri 7’dir.
Bir rakamın basamak değerini bulabilmek için bu rakamın sayı değeri ile bulunduğu basamağın ismindeki sayıyı çarparız.
Basamak Değeri = (Rakamın Sayı Değeri) × (Basamağın İsmindeki Sayı)
- 672 386 sayısındaki 8 rakamı onlar basamağındadır. Bu rakamın basamak değeri 8 × 10 = 80’dir.
- 361 756 797 sayısındaki 3 rakamı yüz milyonlar basamağındadır ve basamak değeri 3 × 100 000 000 = 300 000 000’dur.
- 54 259 sayısındaki 9 rakamı birler basamağındadır. Bu nedenle basamak değeri 9 × 1 = 9’dur.
324 567 003 sayısındaki rakamların basamak değerlerini bulalım.
| Sayı | 3 | 2 | 4 | 5 | 6 | 7 | 0 | 0 | 3 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Basamak | Yüz milyonlar | On milyonlar | Milyonlar | Yüz binler | On binler | Binler | Yüzler | Onlar | Birler |
| Basamak Değeri | 300 000 000 | 20 000 000 | 4 000 000 | 500 000 | 60 000 | 7000 | 0 | 0 | 3 |
| Sayı | 3 | 2 | 4 | 5 | 6 | 7 | 0 | 0 | 3 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Basamak | Yüz milyonlar | On milyonlar | Milyonlar | Yüz binler | On binler | Binler | Yüzler | Onlar | Birler |
| Basamak Değeri | 300 000 000 | 20 000 000 | 4 000 000 | 500 000 | 60 000 | 7000 | 0 | 0 | 3 |
- Birler Basamağı: 3 × 1 = 3
- Onlar Basamağı: 0 × 10 = 0
- Yüzler Basamağı: 0 × 100 = 0
- Binler Basamağı: 7 × 1000 = 7000
- On Binler Basamağı: 6 × 10 000 = 60 000
- Yüz Binler Basamağı: 5 × 100 000 = 500 000
- Milyonlar Basamağı: 4 × 1 000 000 = 4 000 000
- On Milyonlar Basamağı: 2 × 10 000 000 = 20 000 000
- Yüz Milyonlar Basamağı: 3 × 100 000 000 = 300 000 000
Aşağıdaki sayıların tüm rakamlarının basamak değerlerini bulun.
a) 900 000, b) 45 043, c) 234, d) 62 105 777, e) 123 456 789
0 hangi basamakta olursa olsun, basamak değeri 0’dır. Çünkü 0’ı hangi sayı ile çarparsak çarpalım,
sonuç her zaman 0 çıkar.
100 000 sayısındaki rakamların basamak değerlerini bulalım.
Yüz binler basamağındaki 1’in basamak değeri 1 × 100 000 = 100 000’dir. Diğer rakamlar 0 olduğundan basamak değerleri de 0’dır.
Birler basamağındaki rakamın basamak değeri, bu rakamın sayı değerine eşittir.
Birler basamağındaki rakam ne olursa olsun, basamak değerini bulabilmek için bu rakamı 1 ile çarparız. Sonuç yine bu rakama eşit olur.
- 100 000'in birler basamağındaki 0’ın basamak değeri 0 × 1 = 0’dır.
- 464 654'ün birler basamağındaki 4’ün basamak değeri 4 × 1 = 4’tür.
- 82 007'nin birler basamağındaki 7’nin basamak değeri 7 × 1 = 7’dir.
Bir sayıdaki rakamların basamak değerlerini topladığımızda, sayının kendisini buluruz.
15 758
sayısındaki rakamların basamak değerleri
- 1 × 10 000 = 10 000,
- 5 × 1000 = 5000,
- 7 × 100 = 700,
- 5 × 10 = 50 ve
- 8 × 1 = 8’dir.
Bu değerleri topladığımızda, sayının kendisini elde ederiz.
10 000 + 5000 + 700 + 50 + 8 = 15 758
Aşağıdaki aracı kullanarak bir sayıdaki tüm rakamların basamak değerlerini hesaplatabilirsiniz.
BASAMAK DEĞERİ HESAPLAMA ARACI
Basamak değerlerini bulmak istediğiniz sayıyı yazın.
Bu aracı farklı bir pencerede açmak ve nasıl kullanıldığını öğrenmek için tıklayın!
Bu konuyu pekiştirmek için 50 puana ulaşana kadar basamak değeri bulma oyununu oynayabilirsin.
Örneğin, 123 456 785 sayısının on binler basamağındaki rakamın basamak değeri soruluyor.(Cevap: 50000)
BASAMAK DEĞERİNİ BULMA YARIŞMASI
Hız konusunda iddialıysan diğerleri ile yarışabilirsin. 2 dakika içinde en fazla soruyu çözüp, ismini yazdırabilir ve başarı belgeni indirebilirsin!
