TEOREMLER VE İSPATLAR

BÖLÜNEBİLME KURALLARI

5'E BÖLÜNEBİLME KURALI


 
 
 

📚 Bir tam sayının 5’e kalansız bölünebilmesi için birler basamağındaki rakamın 0 veya 5 olması gerekir.

 
 

İSPAT

n basamaklı an – 1...a2a1a0 sayısını 10’un kuvvetleri ile çözümleyelim.

an – 1...a2a1a0 = an – 110n – 1 + ... + a2102 + a1101 + a0100

Çözümlemede a0 dışında kalan terimleri 10 parantezine alalım.

an – 1...a2a1a0 = 10(an – 110n – 2 + ... + a210 + a1) + a0

= 5[2(an – 110n – 2 + ... + a210 + a1)] + a0

 
 

Yukarıdaki ifadeyi kısaltmak için köşeli parantez içerisindeki tam sayıya A deyip, an – 1...a2a1a0’i aşağıdaki gibi yazalım.

an – 1...a2a1a0 = 5A + a0

a0’ın 5’e bölümünden kalan sayıya b dersek, c bir tam sayı olmak üzere a0’ı 5c + b şeklinde yazabiliriz.

an – 1...a2a1a0 = 5A + 5c + b = 5(A + c) + b

Uzun bölme ile 5(A + c) + b’nin 5’e bölümünden kalanın b olduğunu görebiliriz.

5'e sembolik bölme

Buna göre an – 1...a2a1a0 sayısının 5’e bölümünden kalanla, bu sayının birler basamağındaki rakamın 5’e bölümünden kalan aynıdır. b’nin 0’a eşit olabilmesi için a0’ın 0 veya 5 olması gerekir.