TEOREMLER VE İSPATLAR ➤ BÖLÜNEBİLME KURALLARI ➤ 5'E BÖLÜNEBİLME KURALI
📚 Bir tam sayının 5’e kalansız bölünebilmesi için birler basamağındaki rakamın 0 veya 5 olması gerekir.
n basamaklı an – 1...a2a1a0 sayısını 10’un kuvvetleri ile çözümleyelim.
an – 1...a2a1a0 = an – 110n – 1 + ... + a2102 + a1101 + a0100
Çözümlemede a0 dışında kalan terimleri 10 parantezine alalım.
an – 1...a2a1a0 = 10(an – 110n – 2 + ... + a210 + a1) + a0
= 5[2(an – 110n – 2 + ... + a210 + a1)] + a0
Yukarıdaki ifadeyi kısaltmak için köşeli parantez içerisindeki tam sayıya A deyip, an – 1...a2a1a0’i aşağıdaki gibi yazalım.
an – 1...a2a1a0 = 5A + a0
a0’ın 5’e bölümünden kalan sayıya b dersek, c bir tam sayı olmak üzere a0’ı 5c + b şeklinde yazabiliriz.
an – 1...a2a1a0 = 5A + 5c + b = 5(A + c) + b
Uzun bölme ile 5(A + c) + b’nin 5’e bölümünden kalanın b olduğunu görebiliriz.
Buna göre an – 1...a2a1a0 sayısının 5’e bölümünden kalanla, bu sayının birler basamağındaki rakamın 5’e bölümünden kalan aynıdır. b’nin 0’a eşit olabilmesi için a0’ın 0 veya 5 olması gerekir.
TEOREMLER VE İSPATLAR ➤ BÖLÜNEBİLME KURALLARI ➤ 5'E BÖLÜNEBİLME KURALI