BÖLÜM 2: ÇARPMADA VERİLMEYEN SAYILARI BULMA
Alt alta yapılan çarpma işleminde
hangi sayının nereye yazıldığını hatırlayalım.
- Çarpanlar, çarpım çizgisinin üzerine yazılır.
- İlk çarpanla ikinci çarpanın basamakları birler basamağından başlayarak tek tek çarpılır. Bulunan sonuçlar çarpım çizgisi ile toplam çizgisinin arasına birer basamak sola kaydırılarak yazılır.
- Çarpma işleminin sonucu, toplam çizgisinin altına yazılır.
Yukarıdaki bilgileri kullanarak, alt alta yapılan çarpma işlemindeki verilmeyen sayıları bulabiliriz. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
Yukarıdaki işlemde verilmeyen sayıları bulalım.
Çarpımı ilk çarpana bölerek, ikinci çarpanı bulabiliriz.
Yukarıdaki işleme göre ikinci çarpan 62'dir. Artık çarpanların ikisini de bildiğimize göre, alt alta çarpma işlemi yaparak, ara satırlardaki sayıları da bulabiliriz.
Yukarıdaki işlemde verilmeyen sayıları bulalım.
Bu soruyu iki farklı yolla çözebiliriz.
a) Önce çarpım, daha sonra çarpanı bularak
Toplama işlemini yaparak, çarpımın kaç olduğunu bulabiliriz.
Çarpımı ve ikinci çarpanı bilinen yukarıdaki işlemde, ilk çarpanı bulabilmek için bölme yapabiliriz.
Buna göre, ilk çarpan 72'dir.
b) Önce çarpanı, daha sonra çarpımı bularak
İlk çarpanla ikinci çarpanın birler basamağındaki rakam çarpıldığında sonucun 360’a eşit olduğunu görüyoruz.
360’ı 5’e bölerek, ilk çarpanı bulabiliriz.
İlk çarpanı bulduktan sonra, çarpanları birbiri ile çarpıp, çarpımın 1080’e eşit olduğunu görebiliriz.
72 × 15 = 1080
Aşağıdaki işlemlerde verilmeyen sayıları bulun.
