BÖLÜM 4: ZAMAN ÖLÇÜLERİNDE ÇIKARMA
Zaman ölçülerinde çıkarma yaparken, zaman birimlerini sayılardaki basamaklar gibi düşünürüz. Aynı birime sahip sayılar
arasında çıkarma yaparken
- Eksilendeki sayı çıkanınkinden büyükse, aradaki farkı bulup sonucu çıkarma çizgisinin altına yazarız.
- Eksilendeki sayı çıkanınkinden küçükse, çıkarma yapmadan önce üst birimlerden ödünç alırız.
Şimdi, zaman ölçülerinde çıkarma örnekleri görelim.
Yukarıdaki çıkarma işleminin sonucunu bulalım.
Saniye
Önce en küçük birim olan saniye ile başlayalım.
37 – 21 = 16
Saniye hanesine 16 yazalım.
Dakika
Dakika birimi ile devam edelim.
23 – 14 = 9
Dakika hanesine 9 yazalım.
Saat
Son olarak, saat birimindeki çıkarmayı yapalım.
15 – 8 = 7
Saat hanesine 7 yazıp, işlemi bitirelim.
Yukarıdaki çıkarma işleminin sonucunu bulalım.
Saniye
En küçük birim olan saniye ile başlayalım.
37'den 51 çıkmaz. İşleme devam edebilmek için dakika hanesinden ödünç almamız gerekir. 1 dakika = 60 saniye olduğundan, dakika hanesinden ödünç aldığımızda saniye hanesi 60 artar ve dakika hanesi 1 azalır.
- Dakika: 23 – 1 = 22
- Saniye: 37 + 60 = 97
97 saniyeden 51'i çıkararak işleme devam edebiliriz.
97 – 51 = 46
Saniye hanesine 46 yazalım.
Dakika
Dakika birimi ile devam edelim.
22'den 44 çıkmaz. Bu nedenle, eksilenin saat hanesinden ödünç almamız gerekir. 1 saat = 60 dakika olduğu için saati 1 azaltırken dakikayı 60 artırmalıyız.
- Saat: 15 – 1 = 14
- Dakika: 22 + 60 = 82
Artık eksilenin dakika hanesinde 44'ten büyük bir sayı olduğu için bu hanedeki çıkarma işlemini yapabiliriz.
82 – 44 = 38
Dakika hanesine 38 yazalım.
Saat
Son olarak saat hanesindeki çıkarmayı yapalım.
14 – 8 = 6
Saat hanesine 6 yazıp, işlemi bitirelim.
Merve, 3 yıl 5 ay uğraşarak elektronik ve mekanik parçalardan oluşan bir dokuma makinesi yapmıştır. İlk 1 yıl 8 ay bu makinenin mekanik kısmı için uğraşıp, geri kalan vakti elektronik kısmın yapımına ayırmıştır. Buna göre, Merve elektronik kısım için ne kadar zaman harcamıştır?
Problemde 3 yıl 5 aydan 1 yıl 8 ayı çıkarmamız istenmektedir.
Aynı birimler alt alta gelecek şekilde bu süreleri yazalım.
Ay
Bu işlemdeki en küçük birim olan ay ile başlayalım.
5'ten 8 çıkmaz. Yıl hanesinden ödünç almamız gerekir. 1 yıl = 12 ay olduğundan yıl hanesinden ödünç aldığımızda bu hane 1 azaldığı halde, ay hanesi 12 artar.
- Yıl: 3 – 1 = 2
- Ay: 5 + 12 = 17
Ay hanesindeki çıkarma işlemini yapalım.
17 – 8 = 9
Ay hanesine 9 yazalım.
Yıl
Yıl hanesindeki çıkarma işlemini yapalım.
2 – 1 = 1
Yıl hanesine 1 yazıp, işlemi bitirelim.
Sonuç olarak, Merve elektronik parçaların yapımı için 1 yıl 9 ay uğraşmıştır.
Aşağıdaki çıkarma işlemlerinin sonuçlarını bulun.
