BÖLÜM 1: ZİHİNDEN TOPLAMA YÖNTEMLERİ-1
SAYILARDAN BİRİNİ BASAMAKLARINA AYIRMA
Zihinden toplama veya çıkarma yaparken kâğıt-kalem kullanmayız. İşlemi aklımızdan yapıp, sonucu söyleriz.
Kâğıt kalemle işlem yaparken kullandığımız yöntemleri zihinden yapılan işlemlere uygulamamız biraz zor olabilir. Bu nedenle, zihinden yaptığımız işlemlerde işimizi kolaylaştırabilecek farklı yöntemler kullanırız. Bu konuda, zihinden toplama yapmak için beş ve zihinden çıkarma yapmak için iki farklı yöntem görüyoruz.
ZİHİNDEN TOPLAMA
Zihinden toplama yaparken, toplayacağımız sayılara bağlı olarak aşağıdaki yöntemlerden birini
seçebiriz.
- SAYILARDAN BİRİNİ BASAMAKLARINA AYIRMA
- İKİ SAYIYI DA BASAMAKLARINA AYIRMA
- ONLUKLAR HALİNDE TOPLAMA
- 10’UN KATLARINI REFERANS ALMA
- GRUPLAMA
Zihinden toplama yapabilmek için kullandığımız ilk yöntemle başlayalım.
SAYILARDAN BİRİNİ BASAMAKLARINA AYIRMA
Doğal sayılar,
basamak değerlerinin toplamına eşittir. Buna göre
iki basamaklı bir doğal sayı
- onlar basamağındaki rakamın basamak değeri ile
- birler basamağındaki rakamın
toplamı şeklinde yazılabilir.
- 63 = 60 + 3
- 48 = 40 + 8
- 73 = 70 + 3
- 18 = 10 + 8
İlk öğreneceğimiz zihinden toplama yönteminde,
Sayılardan birini, aşağıdaki gibi iki parçaya ayırırız.
İki basamaklı sayı = (Onlar basamağındaki rakamın basamak değeri) + (Birler basamağındaki rakam)
- Bu parçaları tek tek diğer sayıya zihinden ekleriz.
53 + 29 işlemini zihinden yapalım.
İlk olarak, 29 sayısını 20 + 9 şeklinde basamaklarına ayıralım. Daha sonra, 53’e sırasıyla 20 ve 9 sayılarını ekleyelim.
- 53 + 20 = 73
- 73 + 9 = 82
Bu iki işlem sonucunda, toplamın 82'ye eşit olduğunu görebiliriz.
Sayılardan hangisini basamaklarına ayırırsak ayıralım, aynı sonucu elde ederiz.
Yukarıdaki örnekte ikinci sayıyı basamaklarına ayırmıştık. Şimdi de ilk sayıyı basamaklarına ayıralım.
53 + 29 işlemini zihinden yapalım.
53’ü basamaklarına 53 = 50 + 3 şeklinde ayırabiliriz. Buna göre, 29’u önce 50 ve daha sonra da 3 ile toplayabiliriz.
- 29 + 50 = 79
- 79 + 3 = 82
İlk sayıyı basamaklarına ayırdığımızda da, aynı sonucu elde ederiz.
10'un tam katı olan bir sayının birler basamağında 0 rakamı olduğu için bu sayıyı basamaklarına ayırmamız gerekmez.
Böyle bir sayıyı diğer sayılarla tek adımda toplayabiliriz
Aşağıdaki alıştırmaları çözerken kâğıt-kalem kullanmayalım.
Aşağıdaki işlemleri zihinden yapın.
a) 83 + 15 =..........
b) 45 + 68 =..........
c) 71 + 12 =..........
ç) 83 + 20 =..........
d) 25 + 33 =..........
e) 42 + 28 =..........
f) 85 + 73 =..........
g) 12 + 37 =..........
Zihinden toplama oyununda karşımıza en fazla iki basamaklı iki sayı çıkıyor. Bu sayıları toplayıp sonucu ilgili kutucuğa yazıyoruz.
Örneğin, 25 ile 18'in toplamı soruluyor. (Cevap: 43)
Yeterince alıştırma yaptıktan sonra, Zihinden Toplama Oyunu'nda diğerleri ile yarışabilirsin! İlk 5'e gir, ismini TOP-5 listesine yazdır, başarı belgeni indir ve arkadaşlarına paylaş :)
