6. SINIF MATEMATİK-DOĞAL SAYILARLA İŞLEMLER
KONU 5-ÇARPANLAR VE KATLAR
BÖLÜM 2-ÇARPAN NEDİR?
a, 0’dan
büyük bir doğal sayı olsun. İki doğal sayı çarpıldığında a sonucunu
veriyorsa, bu sayılar a’nın çarpanlarıdır.
0’dan büyük doğal sayıları, iki doğal sayının çarpımı şeklinde yazabiliriz. Örneğin, 6’yı
6 = 1 × 6,
6 = 2 × 3,
6 = 3 × 2 veya
6 = 6 × 1
şeklinde yazabiliriz. 6’yı elde etmek için çarptığımız 1, 2, 3 ve 6 sayıları, 6’nın çarpanlarıdır.
Bir doğal sayının çarpanları ile bölenleri aynıdır.
Örneğin, 6’nın çarpanları da bölenleri de
1, 2,
3 ve
6’dır.
12’nin çarpanlarını bulalım.
Önce 12’yi hangi sayıların çarpımı şeklinde yazabileceğimiz bulalım.
12 = 1 × 12
12 = 2 × 6
12 = 3 × 4
12 = 4 × 3
12 = 6 × 2
12 = 12 × 1
Yukarıdaki çarpma işleminde kullanılan sayılar 1, 2, 3, 4, 6 ve 12 olduğu için 12’nin çarpanları 1, 2, 3, 4, 6 ve 12’dir.
14’ün çarpanlarını bulalım.
14 = 1 × 14
14 = 2 × 7
14 = 7 × 2
14 = 14 × 1
olduğundan 14’ün çarpanları 1, 2, 7 ve 14’tür.
7’nin çarpanlarını bulalım.
7 sadece
7 = 1 × 7 ve
7 = 7 × 1
şeklinde yazılabilir. Bu nedenle 7’nin sadece 2 çarpanı vardır: 1 ve 7
Alıştırmalar-2
Aşağıdaki sayıların çarpanlarını bulalım.
a) 13’ün çarpanları :....
b) 18’in çarpanları :....
c) 1’in çarpanları :....
d) 22’nin çarpanları :....
e) 35’in çarpanları :....
f) 24’ün çarpanları :....
Aşağıdaki hesaplama aracını kullanarak merak ettiğiniz sayıların çarpanlarını bulabilirsiniz.
ÇARPAN HESAPLAMA ARACI
1 ile 10 000 arasında bir tam sayı girin.
Bu hesaplama aracını yeni pencerede açmak ve nasıl kullanıldığını öğrenmek için tıklayın.
ALIŞTIRMALARIN CEVAPLARI
a) 1, 13
b) 1, 2, 3, 6, 9, 18
c) 1
d) 1, 2, 11, 22
e) 1, 5, 7, 35
f) 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24