ÜSLÜ SAYILAR


KONU 17: BİLİMSEL GÖSTERİM

BÖLÜM 3: VİRGÜL KAYDIRARAK GÖSTERİM DEĞİŞTİRME


BÖLÜM 3: VİRGÜL KAYDIRARAK GÖSTERİM DEĞİŞTİRME

Bu bölümde a . 10b şeklinde gösterilen bir sayıyı 10'un farklı bir kuvvetiyle nasıl gösterebileceğimizi öğreneceğiz.

Kuvveti Artırma-Azaltma

Bir gösterimi bir diğerine dönüştürebilmek için ilk bölümde öğrendiğimiz gibi, her adımda 10'un kuvvetini 1 artırabilir veya 1 azaltabiliriz. Yalnız, adım adım ilerlemek yerine aşağıdaki yöntemi uygularsak, sonuca tek adımda da ulaşabiliriz.

a . 10b şeklinde gösterilen bir sayının gösterimi değiştirebilmek için aşağıdaki yöntemi uygulayabiliriz.

  • Kuvveti Artırma

    10’un kuvvetini n artırmak için katsayıdaki virgülü n basamak sola kaydırırız.

  • Kuvveti Azaltma

    10’un kuvvetini n azaltmak için katsayıdaki virgülü n basamak sağa kaydırırız.

Virgül Kaydırma-Kolay Yol

Virgülü hangi yöne kaydırdığımızda kuvvetin nasıl değiştiğini hatırlamak için yukarıdaki figürü kullanabiliriz. Bu figürde, gösterimin kuvvetini yükseklikle gösteriyoruz. Virgülü bir basamak sağa kaydırdığımızda kuvvet (yükselik) 1 azalır. Virgülü bir basamak sola kaydırdığımızda ise 10’un kuvveti (yükseklik) 1 artar.

Katsayı kuvvet ilişkisi

Virgülü kaydırdığımızda kuvvetin nasıl değiştiğini hatırlamak için katsayının nasıl değiştiğine de bakabiliriz. Virgülü kaydırdığımızda katsayı büyüyorsa, kuvvet azalır; katsayı küçülüyorsa, kuvvet artar.

2560 . 10–3 = a . 102 ise, a’nın değerini bulalım.

10'un kuvvetini –3’ten 2’ye çıkarabilmek için 5 artırmamız gerekir. Kuvveti 5 artırabilmek içinse virgülü 5 basamak sola kaydırmamız gerekir.

2560 sayısında virgülü 5 basamak sola kaydırırsak, 0,0256 sayısını elde ederiz. Buna göre, a = 0,0256’dır.

Gösterim değiştirme-örnek 1

0,082 . 102 = 8,2 . 10b ise, b’nin değerini bulalım.

0,082’den 8,2 sayısını elde edebilmek için virgülü 2 basamak sağa kaydırmamız gerekir. Virgülü sağa kaydırmak için de kuvveti azaltmamız gerekir. Kuvveti 2 azalttığımızda b'nin 2 – 2 = 0'a eşit olduğunu görebiliriz.

Gösterim değiştirme-örnek 2

Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

  • 8312,1 . 10–2 = 8,3121 . 101

    (Virgül 3 basamak sola kaydı ve kuvvet 3 arttı.)

  • 0,025 . 103 = 250 . 10–1

    (Virgül 4 basamak sağa kaydı ve kuvvet 4 azaldı.)

  • 100 . 1090 = 1 . 1092

    (Virgül 2 basamak sola kaydı ve kuvvet 2 arttı.)

  • 2521,2 . 10–80 = 2,5212 . 10–77

    (Virgül 3 basamak sola kaydı ve kuvvet 3 arttı.)

  • 7,16 . 10–21 = 716 . 10–23

    (Virgül 2 basamak sağa kaydı ve kuvvet 2 azaldı.)

Aşağıdaki boşlukları dolduralım.

a) 0,75 . 103 = .... . 106,

b) 2812 . 10–2 = .... . 100,

c) 0,0128 . 10–3 = .... . 10–6,

d) 500 . 1012 = .... . 1015,

e) 2,81 . 10–2 = 2810 . ....,

f) 300 . 101 = 0,03 . ....,

g) 1672 . 10–4 = 0,1672 . ....

h) 0,0025 . 1015 = 2,5 . ....

CEVAPLAR

 
 

ALIŞTIRMALARIN CEVAPLARI

Alıştırmalar-3

a) 0,75 . 103 = 0,00075 . 106,

b) 2812 . 10–2 = 28,12 . 100,

c) 0,0128 . 10–3 = 12,8 . 10–6,

d) 500 . 1012 = 0,5 . 1015,

e) 2,81 . 10–2 = 2810 . 10–5,

f) 300 . 101 = 0,03 . 105,

g) 1672 . 10–4 = 0,1672 . 100

h) 0,0025 . 1015 = 2,5 . 1012

→KONU ANASAYFASINA DÖN←

Bilimsel Gösterim Konusuna Git