ÜSLÜ SAYILAR


KONU 13: TAM SAYILARIN NEGATİF KUVVETLERİ

BÖLÜM 1: POZİTİF VE NEGATİF TAM SAYILARIN NEGATİF KUVVETLERİ


BÖLÜM 1: POZİTİF VE NEGATİF TAM SAYILARIN NEGATİF KUVVETLERİ

Önceki konularda pozitif ve negatif tam sayıların pozitif kuvvetlerini almayı öğrenmiştik. Bu konuda ise, hem pozitif hem de negatif sayıların negatif kuvvetlerinin nasıl alındığını öğreneceğiz.

 

ÜSLÜ GÖSTERİMİ KENDİ TABANI İLE ÇARPMA

Üslü sayıyı tabanla çarpma

Üslü gösterimdeki kuvvet, tabandaki sayıdan kaç tanesinin birbiri ile çarpıldığını gösterir. Bu nedenle bir üslü sayıyı kendi tabanı ile çarptığımızda, çarpılan taban sayısını (veya kuvveti) 1 arttırmış oluruz. Örneğin, 520 sayısı 20 tane 5'in çarpımına eşittir. Bu sayıyı 5 ile çarptığımızda, 21 tane 5'in çarpımını veya 521 sayısını elde ederiz.

 

ÜSLÜ GÖSTERİMİ KENDİ TABANINA BÖLME

Üslü sayıyı tabana bölme

Benzer şekilde, bir üslü sayıyı kendi tabanına böldüğümüzde, kuvveti 1 azaltmış oluruz. . Örneğin, 520, 20 tane 5'in çarpımına eşittir. Bu sayıyı 5'e böldüğümüzde, sonuç 19 tane 5'in çarpımına veya 519'a eşit olur.

 

NEGATİF KUVVETLER

Negatif kuvvet

Bir üslü sayıyı kendi tabanına bölmeye devam edip, her adımda kuvvetten 1 çıkarırsak, belli bir süre sonra negatif kuvvetlerle karşılaşmaya başlarız. Örneğin,

  • 505'e böldüğümüzde 5–1 gösterimini;
  • 5–1'i 5'e böldüğümüzde ise 5–2 gösterimini elde ederiz.
 

NEGATİF KUVVETLERİN KESİRLE GÖSTERİMİ

5–1'in kesirle gösterimi

5–1 sayısı, 50'ın 5'e bölümüne eşittir. 50 = 1 olduğundan, ...'tir. Bu kesrin paydasındaki 5 yerine 51 yazdığımızda aşağıdaki eşitliği elde ederiz.

...

5–2'nin kesirle gösterimi

5–2 sayısı ise, 5–1'in 5'e bölümüne eşittir. Önceki örnekte, 5–1'in ...'e eşit olduğunu görmüştük. Buna göre 5–2 sayısı ... ...'e eşittir. ... yerine ... yazdığımızda aşağıdaki eşitliği elde ederiz.

...

Genel olarak, ... ve ... gerçek sayılar olmak üzere, ... sıfırdan farklıysa aşağıdaki eşitliği yazabiliriz.

Negatif Kuvvetin Formülü

Negatif ve pozitif tüm ... sayıları için bu kural geçerlidir. Şimdi de, bu formülü 2 ve –2 sayılarının kuvvetlerini bulmak için kullanalım.

NEGATİF KUVVETLER
Kuvvet 2'nin kuvvetleri –2'nin kuvvetleri
–1 ... ... ... ...
–2 ... ... ... ...
–3 ... ... ... ...
–4 ... ... ... ...
–5 ... ... ... ...
–6 ... ... ... ...
–7 ... ... ... ...

Negatif sayıların çift kuvvetleri pozitif, tek kuvvetleri ise negatiftir. Örneğin, (–2)2'nin kuvveti çift olduğu için değeri pozitiftir; (–2)3'nin kuvveti tek olduğu için değeri negatiftir.

  • ... ...

    (Taban pozitif olduğu için sonuç da pozitiftir.)

  • ... ... ...

    (Taban negatif ve kuvvet tek olduğu için sonuç da negatiftir.)

  • ... ...

    (Taban negatif ve kuvvet çift olduğu için sonuç pozitiftir.)

 

1’İN NEGATİF KUVVETLERİ

1'in Negatif Kuvvetleri

1'in tüm negatif kuvvetleri 1'e eşittir. Bunu, yukarıdaki formülde a yerine 1 koyarak görebiliriz.

... ...

  • ... ...
  • ... ...
  • ... ...
 

–1’İN NEGATİF KUVVETLERİ

-1'in Negatif Kuvvetleri

1'in çift kuvvetleri 1'e eşittir.

... ... (n bir çift sayıysa)

1'in tek kuvvetleri 1'e eşittir.

... ... (n bir tek sayıysa)

  • ... ...

    (Kuvvet tek olduğu için sonuç –1'dir.)

  • ... ...

    (Kuvvet çift olduğu için sonuç 1'dir.)

  • ... ...

    (Kuvvet tek olduğu için sonuç –1'dir.)

  • ... ...

    (Kuvvet çift olduğu için sonuç 1'dir.)

Aşağıdaki üslü gösterimlerin değerlerini bulun.

a) (–6)–2, b) (–2)–3, c) 5–1, d) 10–2, e) (–1)–3, f) 1–9 999 999 999 999, g) (–1)–8 768 765

CEVAPLAR - ÇÖZÜMLER

 
 

ALIŞTIRMALARIN CEVAPLARI

Alıştırmalar-1

a) ..., b) ..., c) ..., d) ..., e) ..., f) ..., g) ...

Alıştırmalar 1'in Çözümleri

Sorulara Dön

→KONU ANASAYFASINA DÖN←

Tam Sayıların Negatif Kuvvetleri Konusuna Git